Elke keer hetzelfde liedje

Denk eens terug aan je jeugd. Wat zijn de eerste momenten en beelden die in je naar boven komen? Grote kans dat het dat liedje is dat je altijd voor het slapengaan hoorde. Of die vaste plek aan de eettafel. Of misschien wel de cd of het cassettebandje dat jullie elke vakantie uit volle borst meezongen. Dat je je die vaste rituelen herinnert, is niet zo gek. Fijne herinneringen blijven je goed bij. En voor kinderen zijn weinig dingen zo fijn als de vaste rituelen.

In die eerste jaren van het leven wordt het hoofd van je kind gevuld met ontzettend veel nieuwe ervaringen. Hoe leuk of mooi die ervaringen ook zijn, ze zijn ook best heel vermoeiend. Er zit dan ook een maximum aan de hoeveelheid ervaringen die jonge hersenen kunnen verwerken. Door bepaalde handelingen altijd in dezelfde volgorde te laten plaatsvinden, ontstaan er routines. Die routines nemen veel minder energie in beslag dan nieuwe ervaringen. Fijn, want zo blijft er genoeg ruimte in dat hoofdje over om nieuwe dingen te doen en te leren.

Maar waar moet je op letten als je die rituelen in je opvoeding toepast? Wij hebben wat handige tips voor je op een rijtje gezet.

Om ergens een ritueel van te maken, moeten bepaalde handelingen zich altijd in een vaste volgorde opvolgen. Dat kan bijvoorbeeld ‘s avonds. Als het hoofd al vol zit van alles wat er overdag gebeurd is, is het belangrijk dat er aan het eind van de dag niet nog meer herinneringen moeten worden opgeslagen. Creëer daarom een vast bedritueel. Bijvoorbeeld pyjama aan, tandjes poetsen, een verhaaltje lezen en een slaapliedje om af te sluiten.

Samen opruimen kan een fijne routine voor jou en je kind zijn. Is je kind nog klein? Berg speelgoed dan bijvoorbeeld altijd in dozen met een bepaalde kleur op. Als je het speelgoed na het spelen samen opruimt, weet je kind steeds beter waar alles hoort. Is je kind al iets ouder? Samen de tafel afruimen na het eten is een rustgevende routine die vaak ook nog eens erg gezellig is.

Voor je kind is het fijn om te weten wat er te gebeuren staat. Het is daarom prettig als de vaste momenten op de dag worden aangekondigd met een vast ritueel. We hadden het al over het slaapliedje voordat de oogjes toe gaan. Maar je kan bijvoorbeeld ook altijd samen de kamer opruimen voordat jullie aan tafel gaan. Of tegelijkertijd de veters strikken voordat jullie naar buiten gaan. Zo heeft je kind even de tijd om zich voor te bereiden op wat er komen gaat en kost het minder energie.

Door je kind aan te moedigen eigen persoonlijke rituelen te ontwikkelen, stimuleer je onafhankelijkheid en creativiteit. Zo’n ritueel kan van alles zijn. Denk bijvoorbeeld aan het bijhouden van een dagboek, het beoefenen van een muziekinstrument of elke dag even tekenen. Als je kind het ritueel helemaal zelf heeft bedacht en gekozen, is de kans groot dat het een blijvertje blijkt.

Routines zijn dus een goede manier om spanning bij je kind te verminderen. Tegelijkertijd zorgt krampachtig vasthouden aan een bepaalde routine ook voor spanning. Ervaart je kind een routine niet als rustgevend, stop er dan lekker mee en ga op zoek naar een ritueel dat wel werkt.

Daarmee eindigen we misschien wel met het allerbelangrijkste advies. Op het gebied van rituelen, maar eigenlijk op het gebied van opvoeding in het algemeen. Luister altijd naar goedbedoelde adviezen, maar probeer er niet koste wat het kost aan vast te houden. Want wat voor een ander kind werkt, hoeft niet voor jouw kind te werken. Zolang je doet wat voor jullie goed voelt, doe je het goed!