Special
Hoe Express Yourself jongeren leert zichzelf te uiten in muziek en dans
“Echt, kunst is zoveel waard.”
Hoe Express Yourself jongeren in Gouda verbindt en een podium geeft
Toen jongerenwerker Clyde een paar jaar terug in Gouda startte, voelde hij dat er iets moest veranderen. Jongeren miste de mogelijkheden om hun culturele talenten te ontdekken en aan te wakkeren. Daar wilde hij wat aan doen. En wat als een klein idee begon is inmiddels iets veel groters.
Dat juist Clyde jongeren een cultureel podium wilde bieden is geen toeval, legt hij uit. “Ik heb zelf een culturele achtergrond. Onder andere als producer en rapper. Toen ik in Gouda begon, was er veel sportaanbod. Maar cultuur leken ze te zijn vergeten. Van mijn teamleider kreeg ik het vertrouwen om ermee aan de slag te gaan.”
Wat was je plan?
“Ik wilde een intensief begeleidingstraject van een paar weken opzetten. Jongeren die hun talent wilden ontwikkelen, zouden gecoacht worden door artiesten. Die talenten kunnen heel divers zijn. Zang, rap, spoken word, maar ook dans. Eigenlijk alles wat met urban culture te maken heeft.”
Succesvolle urban artiesten, zoals Latifah en Broederliefde, komen naar Gouda om workshops te geven.
Is dat gelukt?
“Zeker. Het is nog veel groter en succesvoller geworden dan ik had gedacht. Onder andere door de hulp van Esther van Pomeren. Zij is stadprogrammeur van verschillende culturele instellingen. De drempel om direct mee te doen met een intensief traject is best hoog, zeker als je nog onzeker bent over wat je kan. Esther kwam met het idee om de Smaakmakers week en een bootcamp toe te voegen aan het plan.”
Wat zijn de Smaakmakers week en de bootcamp?
“Tijdens de Smaakmakers week komen succesvolle urban artiesten, zoals Latifah en Broederliefde, naar Gouda om workshops, inspiratiesessies en masterclasses te geven. Jongeren leren allerlei nieuwe skills van hen. En ze kunnen zich ook meteen inschrijven voor de bootcamp. Dat is een training van een dag waarbij jongeren door ervaren artiesten worden begeleid in aanloop naar de auditie voor het Intensive traject.”
Een impressie van Express Yourself 2023
Hoe ziet het Intensive traject eruit?
“Het Intensive traject is eigenlijk waar mijn idee mee begon. Jongeren die door de auditie komen, worden acht weken lang begeleid door een creatief leider, een coach en topdocenten uit de urban scene. Alle urban kunstvormen komen langs. Afro dance, street dance, rap, spoken word, alles. De jongeren werken toe naar een eigen performance. Het maakt niet uit als ze nog nooit zelf iets geschreven of gemaakt hebben, ook daar worden ze bij geholpen.
Elke dinsdag en donderdag komen ze samen. Het is dus echt hard werken. Dat moet ook, want aan het eind van de acht weken geven ze een show in de Goudse Schouwburg voor een groot publiek. Die show heeft een verhaallijn waar alle kunstvormen op hun eigen manier iets aan toevoegen. Het Intensive traject is voor sommige jongeren best emotioneel. Sommigen hebben weinig zelfvertrouwen of vinden het lastig om vrienden te maken. Dit traject kan dan eng zijn. Het is mooi om te zien hoe de jongeren tijdens het traject groeien.”
Heb je bereikt wat je ermee wilde bereiken?
“Ja, man! Ik wilde jongeren een cultureel platform bieden waar ze hun talenten en verhaal konden uiten voor een groot publiek. Maar ik wilde ook dat het zou bijdragen aan de sociale cohesie. Zodat jongeren met gedeelde interesses en talenten elkaar zouden vinden. Dat is zeker gelukt. Het mooiste moment vond ik toen mijn teamleider en een andere jongerenwerker helemaal geëmotioneerd waren na het optreden van een meisje dat haar moeder verloren had aan kanker. Zij had dat verhaal in haar act verwerkt. Dan merk je wat kunst kan doen.
Want echt, kunst is zoveel waard. We zijn allemaal een beetje slaven van het dagelijks bestaan. We staan op, we gaan werken, we gaan naar bed. Kunst en cultuur geven ons de kans om daar even uit te breken. En dan heb ik het niet over schilderijen bekijken in een museum, maar over uiting geven aan kunst. Aan je verhaal. Verbaal of non-verbaal. Door kunst kunnen jongeren laten zien wie ze zijn. En vaak zijn ze een combinatie van dingen. Enerzijds hebben ze een bepaalde culturele achtergrond waar een traditionele opvoeding bij hoort, anderzijds zijn ze een moderne Nederlander. Met kunst laten ze die twee werelden samenkomen.”
Wat kunnen andere jongerenwerkers leren van Express Yourself?
“Jongerenwerkers zijn vaak gefocust op sport en op de pleintjes. Daar ga je maar een deel van de jongeren vinden. Kijk ook naar het culturele aanbod. Ga bijvoorbeeld langs bij een dansschool. Dat zijn vaak culturen op zich, waarbij je echt je best moet doen om geaccepteerd te worden. Maar als het je lukt, ga je een hele nieuwe groep jongeren ontmoeten. Een diverse groep. Qua gender, qua culturele achtergrond en qua uitdagingen. Een platform als Express Yourself helpt om het gesprek met ze aan te gaan en biedt ze de kans om met kunst te laten zien wie ze zijn. Dat vind ik echt heel mooi.”
