Alles wat je moet weten over de taalontwikkeling van je peuter

Tuurlijk, elk kind is anders. En dus verloopt ook de taalontwikkeling niet bij ieder kind hetzelfde. Sommige kinderen maken op jonge leeftijd al behoorlijke volzinnen, andere kinderen doen er een stuk langer over. Dat is volkomen normaal. En het is, als jouw kind er wat langer over doet, meestal niets om je zorgen over te maken.

Toch kunnen we je wel een idee geven van de stappen die een peuter normaal gesproken zet op het gebied van taalontwikkeling.

• …leren veel nieuwe woorden, soms wel tien per week.
• …kunnen meestal al ‘zinnetjes’ maken van twee woorden.
• …gebruiken steeds vaker woorden voor personen, dieren, en objecten om hen heen.
• …leren woorden voor eigenschappen of gevoelens. Bijvoorbeeld groot of klein en lief of stom.
• …zijn in staat eenvoudige instructies te begrijpen en op te volgen.
• …gaan vaak meer uit zichzelf vertellen, maar zijn er soms nog wat te verlegen voor.
• …kunnen zinnen van drie woorden begrijpen (meestal rond 2,5 jaar).

• …gebruiken zinnen van drie tot vijf woorden.
• … beginnen dingen als enkelvoud en meervoud of tegenwoordige en verleden tijd te begrijpen, al gebruiken ze het vaak nog verkeerd.
• …begrijpen dagelijkse gesprekjes en eenvoudige verhaaltjes steeds beter.
• …praten steeds duidelijker.
• …kennen meestal alle klanken van de moedertaal.
• …gaan steeds meer op verschillende toonhoogtes praten.
• …praten soms ook in zichzelf of met poppen en knuffels.
• …tonen steeds meer interesse in de waarom-vraag.
• …krijgen belangstelling voor cijfers en letters.
• …beginnen te snappen wat lezen is, al kunnen ze het zelf nog niet.

Oefenen draagt bij aan een goede taalontwikkeling. Het helpt als peuters veel taal horen en ook de kans krijgen om er zelf mee te oefenen. Je kunt als ouder van alles doen om de taalontwikkeling te stimuleren. We hebben wat tips voor je verzameld.

Het kan in het begin misschien wat gek voelen, maar probeer vaak hardop te zeggen wat je ziet en doet. Betrek je kind ook bij zoveel mogelijk dagelijkse activiteiten. Bijvoorbeeld bij het koken, opruimen of boodschappen doen. Benoem daarbij wat je doet, ziet, ruikt, proeft en voelt. Op die manier leert je kind allerlei nieuwe woorden over veel verschillende onderwerpen.

Spelen is op jonge leeftijd zoveel meer dan alleen spelen. Het is ook dé manier om op laagdrempelige wijze taal te ontwikkelen. Probeer daarom vaak met je kind te spelen. Rollenspellen en geheugenspelletjes stimuleren de taalontwikkeling daarbij nog eens extra. Ook liedjes zijn een hele goede manier om nieuwe woorden te leren, zeker als je ze op vaste, terugkerende momenten inzet. Zing dus bijvoorbeeld samen een vast liedje tijdens het tafeldekken.

Er zijn allerlei apps die de taalontwikkeling van kinderen stimuleren. Kijk bijvoorbeeld eens naar de app van NPO Zappelin. Maar ook luisterboeken en televisieprogramma’s zijn een mooie manier om je kind in aanraking te laten komen met taal.

Luisterboeken zijn superleuk, maar er gaat natuurlijk niets boven de échte voorleeservaring. Probeer daarom regelmatig op vaste momenten voor te lezen en voeg waar mogelijk interactieve elementen toe. Laat de plaatjes in het boek zien, vraag of je kind snapt wat er op de plaatjes te zien is en bespreek het verhaal samen.

Ieder kind ontwikkelt taal op zijn of haar eigen manier en tempo. Merk je dat je kind nog niet zoveel praat of begrijpt als andere kinderen van dezelfde leeftijd? Dan hoeft dat nog helemaal geen reden tot zorg te zijn. Blijf lekker veel met je kind praten en let er daarbij op dat je dat op een gewone manier doet, niet in kindertaal.

Het kan zijn dat je kind een paar maanden later ineens meer taal gaat gebruiken. Goed om hierop te letten en eventueel je zorgen te bespreken op het kinderdagverblijf, de peuteropvang of het consultatiebureau. Eventueel kan worden onderzocht of er sprake is van een taalachterstand of van een taalontwikkelingsstoornis.

Een taalachterstand kan ontstaan als een kind de moedertaal weinig hoort of spreekt of bijvoorbeeld middenoorproblemen heeft. Door meer taal aan te bieden, haalt een kind de achterstand vaak weer in. Bij taalontwikkelingsstoornis is er meer aan de hand. Er is dan iets mis met het aangeboren vermogen om taal te leren. Het is goed om hier in de jonge kinderjaren alert op te zijn, want de spraak- en taalontwikkeling is het sterkst tot ongeveer 7 jaar.

Als je je zorgen maakt over de taalontwikkeling van je peuter, kun je naar het consultatiebureau gaan. Het zou kunnen dat zij denken dat je kind gebaat is bij voorschoolse educatie op een peuteropvang. In dat geval krijgt je kind een indicatie. De kosten voor de peuteropvang worden in dat geval deels vergoed.

Als gro-up bieden we kinderopvang aan duizenden kinderen in Nederland. De ontwikkeling van taal speelt bij ons iedere dag een essentiële rol. Op alle locaties zijn we dagelijks met taal bezig door gesprekjes die we voeren met de kinderen, activiteiten, liedjes en door te lezen. Op locaties waar we werken met een programma voor voorschoolse educatie (VE) werken we aan de hand van thema's die passen bij de levens van kinderen. Denk bijvoorbeeld aan een thema als ‘ziek zijn’, ‘eten en drinken’ of ‘vrienden en familie’. Op die manier leren de kinderen allerlei woorden die ze direct herkennen uit hun omgeving.

Op het kinderdagverblijf en de peuteropvang komt het in sommige gevallen voor dat kinderen meer moeite hebben met taalontwikkeling. Onze pedagogisch medewerkers zijn getraind om hun de extra ondersteuning te bieden die ze nodig hebben. Mocht dat alsnog niet genoeg zijn, dan gaan we samen op zoek naar de benodigde extra begeleiding. Soms kunnen wij die zelf bieden, soms kloppen we daarvoor aan bij een van onze partners.

Ben jij op zoek naar een kinderopvang voor jouw kind? Bekijk alle kinderopvanglocaties van gro-up en zoek er eentje bij jullie in de buurt.