De belangrijke band tussen vader en baby: ‘vaders kunnen veel meer bijdragen dan ze denken’
Zorgconsulent Leonie was al vaak bij de kennismaking tussen een vader en zijn baby.
De belangrijke band tussen vader en baby
‘Op de gang staat een stoel, pak die maar even’, hoorde zorgconsulente Leontine vroeger geregeld tegen vaders gezegd worden tijdens bevallingen. Dat is tegenwoordig echt wel anders. Toch merkt ze dat veel vaders nog steeds moeite hebben om hun rol te pakken tijdens en na de zwangerschap. ‘Wij zetten een stap naar achter zodat hij een stap naar voren kan zetten.’
Hoe belangrijk is het dat de band tussen vader en baby wordt bevorderd tijdens de kraamperiode?
‘Een kind bouwt een band op met de mensen die dichtbij zijn, en de band tussen kind en ouders is het allerbelangrijkste. De band tussen de moeder en het kindje ontstaat al als het kindje nog in de buik zit. Het is belangrijk dat een baby in die eerste uren en dagen na de bevalling ook alle ruimte krijgt om een band op te bouwen met de vader.’
Hoe helpen jullie daarbij?
‘We betrekken de vader er echt bij. Niet alleen na de bevalling, ook in het voortraject. We moedigen vaders aan om mee te gaan naar alle afspraken met ons en met de verloskundige. Ook vinden we het heel mooi als vaders zich op voorhand bijvoorbeeld alvast verdiepen in borstvoeding en meedoen met zwangerschapscursussen.’
Vader voelt ook al snel na de geboorte vertrouwd. Het kindje herkent het stemgeluid en de geur van de vader.
Welke rol speelt de vader tijdens de bevalling?
‘Een heel belangrijke. Dat gaat veel verder dan de emotionele support, wij proberen de vader echt een actieve rol te geven. Dat is overigens niet altijd makkelijk, want het zit in elke kraamverzorgende om de moeder te willen ontlasten. Maar voor de band tussen vader, moeder en kindje is het veel beter als de vader bepaalde taken overneemt. We zetten als de moeder dat wil bijvoorbeeld massageolie klaar en adviseren de vader hoe hij de moeder goed kan masseren. Een vader is tijdens de bevalling snel geneigd om een stap naar achter te zetten. Ik wil juist dat wij een stap naar achter zetten, zodat de vader een stap naar voren kan zetten.’
En hoe betrekken jullie de vader er direct na de bevalling bij?
‘In het eerste uur na de bevalling ligt de baby bij de moeder, maar we stimuleren altijd om de baby direct erna minstens een uur huid-op-huid bij de vader te laten liggen. Ook vragen we de vader of hij het fijn vindt om de navelstreng door te knippen. Sommige vaders zien dat niet zitten, en dat is natuurlijk helemaal prima, maar voor andere vaders is het iets heel bijzonders.’
Welke ondersteuning kan een vader bieden in de eerste kraamweek?
‘In de kraamweek kunnen vaders veel meer bijdragen dan ze vaak denken. Ik maak vaak vaders mee die zitten te wachten tot het moment dat ze opdracht krijgen om naar de supermarkt of de apotheek te gaan. Heel veel meer kunnen ze niet doen, denken ze. Wij proberen de vader juist lekker aan het werk te zetten. We leren hoe ze de baby aanleggen tijdens de borstvoeding en hoe ze de baby verschonen. Daarmee ontlasten ze niet alleen moeder, maar zo bouwen ze ook een band op met het kind.’
Lukt het altijd om de vader er echt bij te betrekken?
‘Nee, er zijn vaders die het lastig vinden. Dat kan ook met cultuur te maken hebben. In sommige culturen is het bijvoorbeeld best ongebruikelijk dat de vader een heel actieve rol speelt tijdens die eerste dagen na de bevalling. Maar zeker als we merken dat de moeder het lastig vindt om er alleen voor te staan, gaan we met de vader in gesprek. Dan blijkt vaak dat vader het wel heel belangrijk vindt om een band met het kindje op te bouwen, maar denkt dat het kind zo snel na de bevalling toch weinig meekrijgt van het contact.’
Volgens Leontine heeft het kind juist heel veel behoefte aan contact met de vader. ‘Het kindje heeft 9 maanden alle rust gehad in de buik van de moeder. Na de geboorte wordt het overvallen door ontelbaar veel prikkels. Het kindje gaat dan meteen op zoek naar wat het al kent. Dat is in de eerste plaats de moeder. Maar omdat de vader tijdens de zwangerschap normaal gesproken ook veel in de buurt van het kindje is geweest , voelt hij ook al vertrouwd. Het kindje herkent het stemgeluid en de geur van de vader.’
Heb je nog andere tips voor aanstaande of jonge vaders?
‘Praat lekker veel tegen je baby. Dat is een hele goede manier om een band op te bouwen. Dus zing liedjes en zeg ‘jeetje, wat een vieze billen’ bij het verschonen van de luier. Zeker voor echte stoere kerels voelt dat vaak wat onnatuurlijk. Mijn doel is om die stoere mannen te veranderen in softies. En dat lukt vaak heel goed. Dan zijn ze hartstikke stoer als ik ze voor het eerst ontmoet, maar smoorverliefd op hun kindje als ik afscheid van ze neem. Schitterend, vind ik dat.’
